خدمات ناوبری شرکت فرودگاههای کشور
برقراری عملیات حمل و نقل هوایی ایمن در فضای کشور و نشست و برخاست ایمن در سطح فرودگاهها مستلزم استقرار نظام هوانوردی مجهز به تجهیزات و دستگاههای ارتباطی، کمک ناوبری و نظارتی در چارچوب مقررات و استانداردهای بین المللی و تنظیم و اداره و راهبری آنها می باشد که در کشور این مهم توسط شرکت فرودگاههای کشورانجام می پذیرد. درحال حاضر 96 مسیر هوایی به طول حدود 31587 ناتیکال مایل(58500 کیلومتر) در فضای هوایی کشور طراحی و مورد بهره برداری قرار گرفته است و در نتیجه مدیریت عبور و مرور هوایی در فضای کشور از طریق مرکز کنترل فضای کشور و برجهای کنترل درفرودگاهها ، عبور و مرور و نشست و برخاست هواپیماها به صورت برخوردار از عملیات ایمن و اجتناب از برخورد با یکدیگر یا با سایر موانع کنترل و هدایت می شود. در این زمینه هماهنگی با سایر مناطق دنیا از جمله اروپا و آسیا و خاور میانه جهت ایجاد مسیرهای هوایی بین المللی دارای اهمیت است، ضمن آن که به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی و بهینه سازی اقتصادی پروازها و کاهش هزینه های مصرف سوخت هواپیماها و کوتاه کردن زمان سفرها و فاصله بین مقاصد مختلف نیاز به کوتاه کردن مسیر و طراحی مسیرهای مستقیم می باشد.
به منظور کنترل و هدایت هواپیماها در فضای کشور و فرودگاهها حدود 400 دستگاه و تجهیزات و سیستم های ارتباطی، کمک ناوبری و نظارتی مختلفی تهیه شده و در ایستگاههای هوانوردی و فرودگاهها نصب گردیده است. که البته لازم است باتوجه به تحولات بین المللی حوزه هوانوردی و ارتباطات، ناوبری و نظارت/مدیریت ترافیک هوایی (CNS/ATM) و در چارچوب طرح جهانی و منطقه ای هوانوردی در مورد بکارگیری تجهیزات و سیستمهای مدرن و جدید طبق استانداردهای بین المللی اقدام گردد که برنامه بکارگیری سامانه ADS-B در نظام هوانوردی کشور که در دستور کار شرکت فرودگاههای کشور قرارگرفته است را می توان در راستای عملی شدن این مهم ذکر کرد.
هم اکنون ارائه خدمات در فضای کشور از طریق مرکز کنترل تهران انجام می پذیرد که بصورت جانشین، یک سیستم نیز در محل فرودگاه امام نصب گردیده تا در مواقع ضروری از آن استفاده شود. در سال جاری پیش بینی می شود به تعداد 565 هزار پرواز خدمات هوانوردی ارائه شود که تعداد پروازهای داخل کشور حدود 400 هزار پرواز و حدود 165هزار پرواز نیز بصورت عبوری بر فراز فضای هوایی کشور پیش بینی می شود. البته با افزایش تجهیزات و بهبود آموزش نیروی انسانی متخصص میتوان ظرفیت ارائه خدمات هوانوردی را در مقیاس وسیعی با ایمنی بیشتر افزایش داد. لازم به ذکر است که هم اکنون امکان هدایت به میزان دوبرابر کنونی پروازهای عبوری از فضای کشور وجود دارد.
دراین میان وجود 14 منطقه ممنوعه، 67 منطقه محدوده، 95 منطقه خطر و 91 منطقه احتیاطی در فضای کشور، مانعی برای مستقیم شدن مسیرهای هوایی بوده و نتیجه آن کاهش بهره وری فضا می باشد که در نتیجه به لحاظ اقتصادی هزینه های شرکتهای حمل و نقل هوایی را افزایش میدهد و از طرفی موجبات آلودگی بیشتر محیط زیست را فراهم می نماید. و به همین دلیل است که بازنگری مستمر در طراحی مسیرهای هوایی ضرورتی است که لازمه ساختار کارآمد فضا و از اصول اساسی سامانه مدیریت بهینه ترافیک هوایی محسوب می گرددکه البته ضمن توجه به موضوع مهم امنیت کشور مستلزم همکاری و همفکری متولیان هردو حوزه هوانوردی و امنیتی است .
واحدهای زیر مجموعه "معاونت عملیات هوانوردی"شرکت فرودگاههای کشور و وظایف هر یک به تفکیک به شرح زیر می باشد:
اداره کل مراقبت پرواز
- کنترل و تامین بیخطری پرواز هواپیماها در فضای کشور. باندها و تاکسیوی های فرودگاهها و برقراری نظم و ترتیب و تسریع در پرواز آنها براساس دستورالعمل های صادره از سازمان هواپیمایی کشوری;
- بررسی و اصلاح طرحهای پرواز هواپیماها ( قبل از پرواز و حین پرواز) و دستورالعملهای مربوط به تقرب پرواز و نشست و برخاست هواپیماها باتصویب سازمان هواپیمایی کشوری
- نظارت بر نحوه ارائه خدمات کنترل نشست و حراست در محدوده فرودگاهها و سطوح پروازی براساس دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری
- ارائه خدمات مراقبت پرواز به فرودگاههای غیرتحت پوشش شرکت و متقاضیان خارجی در قالب ضوابط سازمان هواپیمایی کشوری
- پیش بینی احتیاجات آتی از نظر توسعه فضای قابل کنترل کشور و پیش بینی وسایل ناوبری و ارتباطی مورد نیاز با تصویب سازمان هواپیمایی کشوری
- همکاری با سازمان هواپیمایی کشوری در مورد تعیین و اعلام مناطق خطر، ممنوعه، محدوه و احتیاط (بطور دائم یا موقت) بمنظور کسب اطمینان از سلامت پرواز هواپیماها.
- تهیه طرح ایجاد راه های هوایی و فضاهای کنترل شده، ارزیابی وضع موجود راهها و مناطق پروازی، موقعیت دستگاههای ناوبری و ارتباطی، نقشه های هوانوردی با هماهنگی سایر واحدهای ذیربط جهت تصویب سازمان هواپیمایی کشوری
- کنترل ورود و خروج هواپیماها در قلمرو هوایی کشور براساس مجوزهای صادره از سازمان هواپیمایی کشوری
- (AIP) صدور اعلامیه های هوانوردی و تهیه تکمیل و توزیع اسناد مربوطه از قبیل نشریه اطلاعات هوانوردی
- تهیه و تدوین دستورالعملها و مقررات پروازی، هماهنگی بین واحدهای مراقبت پرواز، دستورالعملهای اضطراری، هماهنگی نظامی و کشوری ، دستورالعملهای محلی (Latcl) جهت تصویب سازمان هواپیمایی کشوری;
- مساحی نقاط سیستم های ناوبری، نظارتی، موانع و عوامل میدان پرواز
- تشکیل ستادهای اصلی و فرعی تجسس و نجات درفرودگاهها براساس طرحها و دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری
- همکاری با کمیته بررسی سوانح هوایی
- بررسی و گزارش بموقع رویدادهای هوایی در کشور به مراجع ذیربط
- کنترل و حصول اطمینان مستمر از شرایط سطوح پروازی جهت انجام پروازها
- هدایت هواپیماها روی سطوح پروازی فرودگاهها و تنظیم استقرار و پارک آنها درموقعیتهای مناسب
- ارائه آمار و اطلاعات واحد به دفتر بازاریابی و سرمایه گذاری
- انجام سایر امور محوله
اداره کل ارتباطات و ناوبری و شبکه پیامهای هوانوردی
- مخابره پیامهای مربوط به سلامتی پرواز در کشور از طریق مدارهای موجود و شبکه جهانی به کلیه فرودگاههای داخلی و خارجی براساس مسئولیتها و قراردادهای بین‌المللی و دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری
- تهیه مجموعه گزارشات جوی و پروازی فرودگاههای منطقه خاورمیانه بعنوان مرکز اصلی و مخابره آنها به ایستگاههای انشعاب مطابق مقررات روبکس بین‌المللی و دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری و با استفاده از امکانات دولتی و یاغیردولتی
- ایجاد ارتباط از طریق تلکس، ماهواره و شرکت مخابرات با مشترکین بین‌المللی جهت مبادله پیامهای ضروری شرکت و سازمان هواپیمایی کشوری و سایر متقاضیان;
- ارتباط با شبکه بین المللی سیتا برای دریافت و ارسال مطالب مربوط به شرکتهای هواپیمایی
- کنترل تلگرافات داخلی و بین المللی از نظر ارسال صحیح و بموقع آن و حفظ سوابق برای مراجعات بعدی
- انجام عملیات اجرایی نصب، تعمیرات و نگهداری کلیه سیستمهای الکترونیکی، ضبط صوتها، پخش هوا و ارتباط هوانوردی و سیستمهای کمک ناوبری و راداری در فرودگاهها براساس دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری و با استفاده از امکانات دولتی و یا غیردولتی
- تعمیر و کالیبره کردن وسایل و تجهیزات ارتباطی و کمک ناوبری فرودگاهی در کلیه فرودگاهها و ایستگاههای ناوبری براساس دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری و با استفاده از امکانات دولتی و یا غیردولتی
- ارائه خدمات ارتباطات و ناوبری و مخابراتی به فرودگاههای غیر تحت پوشش شرکت و متقاضیان خارجی در قالب ضوابط سازمان هواپیمایی کشوری
- بررسی و ارائه روشهای نگهداری سیستمهای ارتباطی، ناوبری، رادار و دیگر سیستمهای هواپیمایی جهت بهبود کار سیستم ها
- بررسی در انتخاب محل ایستگاههای ناوبری ، رادار و ارتباطی با توجه به مقررات مصوب و سیاستهای سازمان هواپیمایی کشوری
- تهیه و تایید مشخصات فنی پروژه های تجهیزاتی و یا قراردادهای خدماتی
- مشارکت در بررسی و تایید فنی پیمانکاران و مشاوران ذیصلاح و نظارت فنی طی مراحل انجام خدمات، و یا ساخت و تایید فنی در هنگام تحویل عملیاتی پروژه های تجهیزاتی، فرودگاههای کشور برابر قوانین و مقررات و استانداردهای مصوب
- تعیین محل و نصب آنتن ها و دکلهای مورد نیاز با توجه به زوایای پخش هر یک برحسب ضرورت
- انجام امور مانیتورینگ دستگاههای ناوبری و ارتباطی فرودگاهها و همچنین تشخیص فرکانسهای مزاحم و اقدام جهت رفع آنها با توجه به مقررات مربوطه و با استفاده از امکانت داخلی و یاخارجی
- مطالعه و آشنایی مستمر با رویدادهای فنی و تکنولوژیکی و الکترونیکی و تهیه طرحها و پروژه های ارتباطی و ناوبری برابر مقررات مصوب دستورالعملهای سازمان هواپیمایی کشوری
- بازرسی از دستگاههای ارتباطی و کمک ناوبری بمنظور بررسی سنجش بازدهی، تعمیر و نوسازی آنها با همکاری اداره کل مراقبت پرواز و با استفاده از امکانات دولتی و یا غیردولتی - پیش بینی قطعات و لوازم یدکی و سایر وسایل مورد نیاز با هماهنگی مدیریت تدارکات
- ارائه آمار و اطلاعات واحد به دفتر بازاریابی و سرمایه گذاری
- انجام سایر امور محوله